Stal w budownictwie

Stosowana w budownictwie stal niskowęglowa to stop żelaza o zawartości do 2% węgla i innych pierwiastków, otrzymany w wyniku dwustopniowego procesu produkcji. W pierwszym etapie produkcji z rud żelaza przetopionych w wielkich piecach otrzymuje się surówkę zawierającą żelazo, 2,5-4,5% węgla i około 7% innych domieszek. W drugim etapie surówkę poddaje się procesowi utleniania, w wyniku którego otrzymuje się stal o wymaganym składzie chemicznym.

Żeliwo to przetopiona surówka z dodatkiem złomu. Zawiera 2-4% węgla i do 4% krzemu.

Stal to przetopiona surówka odtleniona. Zawiera do 2% węgla. W zależności od zastosowania stal dzielimy na: konstrukcyjną, narzędziową i specjalną.

Podział stali w zależności od składu chemicznego:

•    Stal węglowa (niestopowa) – Głównym oprócz żelaza składnikiem, jest węgiel (do 2%), a zawartość pozostałych składników (krzem, mangan, fosfor, siarka) nie powinna przekraczać wartości określonej dla danego gatunku.

•    Stal stopowa – Oprócz żelaza i węgla zawiera inne składniki (2,5 – 5%) dodane w celu uzyskania pożądanych właściwości.

Stal stosowaną w budownictwie dzielimy na klasy i gatunki. Klasa stali zależy od jej właściwości mechanicznych (wytrzymałość na rozciąganie, granica plastyczności). Klasę stali oznacza się literą A i cyfrą rzymską. Stal produkowana jest w klasach: A-O, A-l, A-ll, A-III, A-IIIN (im wyższa cyfra, tym wyższa wytrzymałość stali). W ramach każdej klasy występują gatunki określające właściwości technologiczne, takie jak: spawalność, zgrzewalność, stopień uspokojenia (proces odtleniania, dzięki któremu podczas krzepnięcia stali nie zachodzą żadne reakcje z wydzielaniem gazów i stal ma lepszą jakość).

Stal jest poddawana różnym rodzajom obróbki plastycznej, w wyniku której otrzymuje się różne wyroby.

•    Walcowanie na gorąco – Proces zgniatania stali przez pary walców obracających się w przeciwnych kierunkach. W wyniku walcowania na gorąco otrzymuje się: pręty, kształtowniki, blachy, rury.

•    Gięcie na zimno – Polega na formowaniu płaskich blach o grubości 1,5-5 mm. W wyniku gięcia na zimno otrzymuje się profile cienkościenne o różnych kształtach.

•    Tłoczenie – Polega na plastycznym kształtowaniu wyrobów przez wyginanie, zawijanie, profilowanie, wygniatanie W wyniku tłoczenia otrzymuje się: blachy o różnych kształtach (faliste, żeberkowe), nity, śruby, sworznie, nakrętki.

•    Ciągnienie na zimno lub na gorąco – Polega na zmniejszaniu przekroju poprzecznego i wydłużaniu materiału. W wyniku ciągnienia otrzymuje się druty.

Wyroby ze stali stosowane w budownictwie to kształtowniki, płaskowniki, kątowniki, dwuteowniki i ceowniki.

Zbrojenie do betonu

■    Zbrojenie współpracuje z betonem przy przenoszeniu sił wewnętrznych występujących podczas pracy konstrukcji. Ponieważ beton jest materiałem o wysokiej wytrzymałości na ściskanie i niewielkiej na rozciąganie, głównym zadaniem zbrojenia jest przeniesienie sił rozciągających. Stal zbrojeniowa jest produkowana w postaci prostych prętów zbrojeniowych, walcówki i drutu.

Do zbrojenia konstrukcji z betonu stosuje się również standardowe zgrzewane siatki zbrojeniowe. Wykonuje się je z prętów z drutu gładkiego lub profilowanego na zimno, krzyżujących się pod kątem 90°C i zgrzanych punktowo w miejscach połączeń Siatki standardowe mająwymiary 6 x 2.45 m.